DİYARBAKIR ADLİYESİ

            Saygıdeğer meslektaşlarım,değerli adliye çalışanları,kıymetli basın mensupları!

            Corona Virüs (Covid-19) pandemisi nedeniyle "2020-2021 Adli Yıl Açılış Töreni" düzenleyemedik. Ama sizlere buradan da ulaşmaktan onur ve memnuniyet duyduğumu ifade ediyor, hepinizi sevgi ile selamlıyor, saygılarımı sunuyorum.

            2020 yılına girmemizle birlikte ülkemizde ve tüm dünyada doğa ve sağlık yönünden olumsuz gelişmeler olmuştur. Bunlardan biri de bilindiği üzere Corona Virüs (Covid-19) bulaşıcı solunum yolu hastalığıdır.

            Dünya Sağlık Örgütü'nün 9 Mart 2020 tarihli raporuna göre, 100’den fazla ülkede 109 bin teyit edilmiş küresel vakayla kayıtlara geçmesi üzerine Dünya Sağlık Örgütü tarafından, Corona Virüs için 2 Mart 2020 tarihinde küresel risk durumu; "yüksekten", "çok yüksek" seviyesine çıkarılmış, ayrıca “Uluslararası Kamu Sağlığı Acil Durumu” ilan edilmiştir. Söz konusu hastalığın ülkemizde de görülmesi üzerine, salgın riskinin ortadan kaldırılması ve kişilerin sağlığının korunması amacıyla başta Cumhurbaşkanlığımız olmak üzere, görev ve yetki alanı çerçevesinde çeşitli kurum ve kuruluşlarca birçok idari tedbirler alınmıştır.

            Bu kapsamda; Cumhurbaşkanlığı genelgeleriyle uzaktan çalışma, dönüşümlü çalışma gibi esnek çalışma yöntemleri ile idari izin ve sair hususlara ilişkin çeşitli tedbirlerin alınmasının gerekliliği vurgulanmış ve ülke çapında salgın riskine karşı alınan tedbirler kapsamında Cumhuriyet Başsavcılığımızca da gerek adliyemizde gerekse ceza infaz kurumlarımızda bu yöndeki gerekli tedbirler alınmış ve uygulanmıştır.

            Ülke ve millet olarak almış olduğumuz bu tedbirlerle elde edilen başarı, dünya ülkeleri nezdinde takdire şayan olmuştur.

            Devletimizin temelinin atıldığı günden bugüne geçen süre 100 yıla ulaşmak üzeredir. Bu süre içerisinde büyük badirelere göğüs geren milletimiz, daha nice yüzyıllar bu devlete sahip çıkacaktır.

            Bizler, yargı camiası olarak gerek kamu gerekse vatandaşlık görevimiz olarak, pandemi döneminde varsa biriken yargı işlerini, kişilerin maddi hukuk, usul hukuku ve takip hukuku çerçevesinde haklarının korunması amacıyla gerekirse emek ve mesaimizden feragat ederek milletimiz nezdinde adaletin en erken zamanda tecellisini sağlama gayesiyle hareket ederek görevimizi ifa etmekteyiz. Yeni Adli yılda da bu çalışmalarımıza aynı şekilde devam edeceğiz.

           “Adaletin tez zamanda tecellisi” demişken, Adalet Bakanlığımızın bu yönde almış olduğu tedbirler ve uygulamaya koyduğu yeniliklerden de bahsetmeden geçemeyeceğim.

            Yargının etkin ve hızlı bir şekilde işlevini yerine getirebilmesi bakımından uzun süren soruşturma ve yargılamaların ortadan kaldırılabilmesi bakımından Bölge Adliye Mahkemeleri ve Cumhuriyet Başsavcılıkları, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Cumhuriyet Başsavcılıkları, Bölge İdare Mahkemeleri ile İdari Yargı İlk Derece Mahkemeleri tarafından yürütülen soruşturma, kovuşturma veya yargılamalara ilişkin hedef sürelerin belirlenmesi ve uygulanması kapsamında Resmi Gazete’de yayımlanarak 01/09/2017 tarihi itibariyle yürürlüğe giren “Soruşturma, Kovuşturma veya Yargılama Hedef Sürelerinin Belirlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik'te hedef süre; Soruşturma, kovuşturma veya yargılamaların tamamlanmasında gözetilen, ilgilileri için hak doğurmayan, yargısal süreçleri iyileştirmeyi amaçlayan ve Kurul’un görüşü alınarak Bakanlık tarafından belirlenen süre olarak tanımlanmıştır. Gerek soruşturma gerekse kovuşturma aşamasında bu süreler doğrultusunda dosyalar muktezaya bağlanarak, erken sonuçlanması yönünde önemli bir başarı sağlanmıştır.

            Bununla birlikte tüm ağır ceza merkezlerinde kurulan Uzlaştırma Bürolarıyla, kişiler arasındaki uyuşmazlıkların kendi aralarında anlaşmalarıyla varsa bir edimin yerine getirilmesi koşuluyla sonuçlandırılması yoluna gidilmiş ve bunda da büyük bir oranda başarı sağlanmıştır. Bu bağlamda; 2020 yılı içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığımız Uzlaştırma Bürosuna 1.734 dosya intikal etmiş, uzlaştırma işlemleri için uzlaştırmacılara tevdi olunan 1.311 dosyadan 577 dosya teklifin kabülünden sonra uzlaşma ile sonuçlanmıştır. 330 dosyada uzlaşma teklifi kabul edilmediğinden, 36 dosyada ise teklifin kabülünden sonra uzlaşma sağlanamamıştır. Dolayısıyla 2020 yılı içerisinde genel uzlaştırma başarı oranı %60,5, Teklifin Kabülü Sonrası Uzlaştırma Başarı Oranı ise %94 olmuştur.

            Yine; bilindiği üzere, kovuşturmanın mecburiliği ilkesine istisna oluşturan alternatif çözüm yöntemleri, toplumdaki uyuşmazlıkların en kısa sürede ve en az masrafla çözülmesini, suçla bozulan kamu düzeninin hızlı bir şekilde yeniden tesisini, yargı mercilerinin iş yükünün azaltılması ile mahkemelerin ağır nitelikteki suçlara daha fazla emek ve vakit ayırabilmelerini, neticeten adalete erişimin kolaylaştırılmasının sağlanmasını teminen 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 23.maddesi ile ceza muhakemesinde geleneksel kovuşturma usulüne alternatif oluşturacak seri muhakeme usulüne ilişkin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 250. maddesinde düzenleme ihdas edilmiş ve belli suçlarda muhakeme sürecini kısaltmayı ve bu suçlara hızlı ve etkili bir şekilde karşılık verilmesini hedefleyen seri muhakeme usulüne ilişkin hükümler 1 Ocak 2020 tarihi itibarıyla uygulanmaya başlanmıştır.

            Bu kapsamda; 2020 yılı içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığımız Seri Muhakeme Bürosuna 1008 dosya intikal etmiştir. 67 dosyada şüphelilere seri muhakeme usulünün uygulanması teklif edilmiş, bunlardan 5 dosyada teklif kabül görmediği için iddianame düzenlenerek dava açılmış, 62 dosyada ise teklifin kabül görmesi üzerine Talepname düzenlenerek mahkemeye iletilmiştir. Mahkemeye iletilen Talepnamelerden 56’sı talep doğrultusunda mahkemece hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla bu anlamda %90,4 oranında başarı sağlanmıştır. 941 dosyanın işlemleri ise halen devam etmektedir.

            Günümüz dünyasında yöntemlerin yegane meşruiyet kaynağı, hukuka uygunluk ve kutsal adalet duygusunun toplumda yerleşmiş bulunmasıdır. Çünkü adalet, toplumla devlet arasındaki manevi bağı oluşturmaktadır. Adalet, insanoğlunun en eski özlemlerinden biridir. 2019 yılında ilk sekiz ay içerisinde Cumhuriyet Başsavcılığımıza 30.080 dosya intikal etmiş iken Diyarbakır ilinin artan nüfusu ve bununla orantılı suç oranının yükselmesi nedeniyle 2020 yılı içerisinde bir önceki yıla oranla yaklaşık %20 oranında bir artışla 36.475 soruşturma intikal etmiştir. Adliyemiz bünyesine 2020 yılı içerisinde ilave 102 zabıt katibi alımı yapılmış, Cumhuriyet Savcımız sayısı da 13 kişi daha artmıştır. Adliyemiz, idari yargı da dahil olmak üzere 169 Hakim, 96 Cumhuriyet Savcısı ve 869 personel ile hizmet sunmaktadır. Bu haliyle 2020 yılı içerisinde 30.498 soruşturma dosyası muktezaya bağlanarak, geçen yıla oranla yaklaşık %32 oranında daha fazla dosya sonuçlandırılmıştır.

            Hizmet veren meslektaşlarımız ile personellerimizin huzur ve refahı yönünden, ikamet edebilecekleri mevcut lojmanlarımıza ek olarak satın alınan 2 blok 96 daireden oluşan yeni lojmanlarımızın tahsis işlemleri yapılarak faaliyete geçirilmiş ve lojman daire sayımız 314’e yükseltilmiştir.

            İlimizde daha önce 3 Ceza İnfaz Kurumu bulunmaktayken tamamlanan Kampüs içerisinde 8 Ceza infaz kurumu daha faaliyete geçirilerek toplam 11 ceza infaz kurumu ilimiz ve bölge halkımızın hizmetine sunulmuştur. Halen 6.476 hükümlü ve tutuklunun barındırıldığı ceza infaz kurumlarımız toplam 8.050 kapasitelidir. 2020 yılı içerisinde bu ceza infaz kurumlarında çalıştırılmak üzere 660 Erkek, 20 Kadın olmak üzere 680 İnfaz Koruma Memuru, 20 Cezaevi Katibi alımı yapılmıştır. Dolayısıyla hem ilimize hem de bölgeye hitap eden bu ceza infaz kurumlarının faaliyete geçirilmeleriyle; hükümlü ve tutukluların, aileleri tarafından ziyareti sırasında uzun yollar katetmelerinin önüne de bir nebze olsun geçilmiştir. Ceza infaz kurumlarımızda 2.387’si İnfaz Koruma Memuru olmak üzere toplam 2.833 personel ile hizmetimizi devam ettirmekteyiz.

            Ceza infaz kurumları kampüsünün geniş bir alana sahip olması, tutuklu ve hükümlü sayısının çok fazla olması nedeniyle ziyaretlerin ve ziyaretçilerin de yoğun olacağı ön görülerek, ziyaret için gelen vatandaşlarımızın görüş sıraları gelinceye kadar ibadetlerini yapabilecekleri Cami ile istirhat edebilecekleri sosyal tesislerin yapım çalışması halen devam etmekte olup, en kısa zaman içerisinde faaliyete geçirilmesi için çalışmalarımız  sürmektedir.

            Yargının önemli unsurlarından biri olan avukat meslektaşlarımızın da görev ve faaliyetlerini kolaylıkla ve sağlıklı yürütebilmeleri bakımından adliyemiz binası içerisinde daha önce tahsis edilen yerlere ek olarak Ağır Ceza Mahkemeleri duruşma salonlarının bulunduğu katta yaklaşık 50 m² büyüklüğünde bir alan inşa edilerek Diyarbakır Baro Başkanlığına tahsis edilmiştir.

            Yine; önceki yıllarda vatandaşların adliyeye giriş yaparken kapı önündeki yığılmalar nedeniyle yaşadıkları olumsuzlukların ortadan kaldırılması babında, adliyemiz vatandaş girişinde yaklaşık 32 m²’lik bir genişletme yapılarak bu alan 92  m²’ye çıkartılmıştır. Böylelikle vatandaşlarımız hizmet alabilmek için adliyemize geldiklerinde yazın sıcağında veya kışın soğuğunda dışarıda kalmayacak, uzun sıra kuyruklarıyla karşılaşmadan kolaylıkla bina içerisine girebileceklerdir. Keza yine bu giriş kısmına, özellikle adli sicil kaydı için adliyeye intikal eden vatandaşlarımızın yüksek sayıda olması hasebiyle, vatandaşlarımızın adli sicil işlemlerini bina içerisine girmeden buradan halledebilmeleri bakımından ek bir bina yapılması yönünde belediye ile izin için istişarelere başlanmıştır. Bu husus da çözüme ulaştığında vatandaşlarımız bu yöndeki hizmete daha kolay erişim sağlayabileceklerdir.

            Keza; adli hizmetlerin temel işlevlerinden olan adli konularla ilgili raporların düzenlenmesi ve dosyalara intikal etmesi uzun süreçler almaktadır. Bu da zaman zaman adaletin erken tecellisini engellemektedir. Vatandaşlarımızın bu yöndeki beklentilerini karşılayabilmek için hemen hemen tüm ihtisas dairelerinin hizmet vereceği 14.000 m² kapalı alana sahip Adli Tıp Grup Başkanlığı binası tamamlanmış olup, yeni yıl ile birlikte geniş çaplı hizmetleri sunacak duruma gelmiştir. Sadece Diyarbakır değil, tüm bölgedeki illere hizmet edecek kapasitede olacaktır.

             Diyarbakır Valiliği nezdinde yaptığımız girişimlerle; toplantı, mesleki eğitim seminerleri ve ziyaretlerde, yargı bürokratlarımız ve yüksek yargı mensuplarımız ile gerek ilimizde gerekse başka illerde görev yapan meslektaşlarımızın, şehrimizin tarihi dokusunu hissedip yaşayabilecekleri ve konaklayabilecekleri Hakimevi ve Sosyal Tesis olarak kullanılacak, tarihi yapıya sahip Sur ilçesinde bulunan mekanın Cumhuriyet Başsavcılığımıza tahsis edilebileceği belirtilmiş olup, halen Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufunda bulunan bu yerin Cumhuriyet Başsavcılığımız veya Adalet Bakanlığımız adına tahsisi işlemlerine başlanmıştır. Umuyorum ki en kısa zamanda da hizmete alacağız.       

            Yine Diyarbakır ilinin ihtiyacı olan, tüm adli birimleri içerisinde barındıracak,  uzun yıllar Diyarbakır’a hizmet verecek büyük bir Adliye Kampüsünün Bakanlığımız tarafından yapımı için çalışmalar da devam etmektedir.

            Bu bağlamda; "Hukukun üstünlüğü ilkesi" çerçevesinde, toplumumuzun adalete olan inanç ve bağlılığını daha da yukarılara taşınmasını sağlama gayretiyle, 2020-2021 Adli Yılının; Ülkemize, Milletimize ve yargı camiamıza hayırlı olmasını diliyorum.                             

                                                                                    Ahmet YAVUZ

    Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcısı